اهمیت فقه امنیت برای کشور| توجه پیامبر و ائمه به مباحث امنیتی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، حجت الاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد درس خارج حوزه علمیه قم، ظهر امروز در نشست فقه امنیت که از سوی مؤسسه فتوح اندیشه اصفهان در حوزه علمیه ولی عصر(عج) اصفهان برگزار شد، به تبیین مسأله امنیت در فقه و ضرورت توجه به مباحث فقه امنیت پرداخت.

وی با بیان اینکه درباره مسأله امنیت حدودا 600 آیه در قرآن وجود دارد، در حالی که کل فقه 500 آیه در قرآن دارد، گفت:  این مسأله نشان دهنده اهمیت امنیت است، در فقه نیز نسبت به همین صورت است. نخستین چیزی که مردم از حکومت انتظار دارند امنیت است، فرقی هم ندارد چه حکومتی باشد، برای علما و مراجع و بزرگان هم امنیت یک اصل است، اینکه فراوان شنیده‌اید امام خمینی می‌فرمایند حفظ نظام از اوجب واجبات است به معنای نظام جمهوری اسلامی نیست، اگرچه حفظ نظام اسلامی واجب است اما منظور امام خمینی از حفظ نظام امنیت مردم است که از نماز و حج هم واجب‌تر است. همین حج که واجب است اگر امنیت در آن نباشد حرام خواهد بود و این نشان دهنده اهمیت امنیت در زندگی انسان است.

قانون ایجاد امنیت می‌کند

حجت الاسلام والمسلمین عابدی در ادامه افزود: قانون امنیت ایجاد می‌کند ولو اینکه خلاف شرع باشد، برای یک مجتهد امنیت بسیار مهم است، امام خمینی تأکید داشتند مردم به قانون اساسی رأی بدهند با اینکه معتقد بودند برخی قوانین خلاف شرع است، آیت الله اراکی که پس از امام خمینی مرجع تقلید شدند، در کل زمان قبل و بعد از انقلاب اسلامی یکبار اطلاعیه داد و آنهم در خصوص قانون اساسی بود، وی در اطلاعیه خود گفته بود بعضی جاهای قانون اساسی نوشته شده را مطالعه کردم و معمولا خلاف شرع نیست و واجب است همه به آن رأی بدهند، این بیانیه آیت الله اراکی نشان دهنده اهمیت امنیت در دیدگاه یک مرجع تقلید است. دیدگاه همه علما به مسأله امنیت به همین صورت است.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم با اشاره به توجه ائمه معصومین(ع) به مباحث امنیتی، اظهار کرد: فراوان در کتاب‌های تاریخ و سیره رسول خدا نقل شده است که پیامبر اکرم(ص) هر زمان از مدینه حرکت می‌کرد چه برای جنگ چه برای مسافرت، مردم می‌دانستند ایشان توریه می‌کرد به غیر آنچه می‌خواستند و از این طریق مسائل امنیتی را رعایت می‌کردند و در تاریخ از این دست مباحث برشمرده و ذکر شده است که همگی نشان دهنده اهمیت امنیت در دیدگاه ایشان است.

دقت نظر امام علی(ع) به مباحث امنیتی

حجت الاسلام والمسلمین عابدی با بیان اینکه پیامبر اکرم(ص) از همه در مسائل امنیتی آماده‌تر بودند، عنوان کرد: امام علی(ع) نیز در حوزه امنیتی دقت بسیار داشتند، در کوفه ایشان افرادی را منسوب کرده بودند برای کنترل ورود و خروج‌ها به کوفه و ارتباطات افراد، ایشان حتی تعداد ورودی و خروجی افراد را کنترل می‌کردند تا بتوانند اشراف امنیتی به مسائل داشته باشند.

وی با اشاره به روایتی خاطرنشان کرد: شخصی به امام سجاد(ع) گفت: همسر شما دشمن امام علی(ع) است و از خوارج است، امام فرمودند باید تحقیق کنم، من از خانه بیرون خواهم رفت سپس مخفیانه به داخل خواهم آمد و مخفی خواهم شد، شما به خانه ما بیایید و سعی کنید از همسر من حرف بکشید تا حقیقت مشخص شود، این کار انجام شد و مشخص شد که آن زن از خوارج است و امام او را طلاق داد.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم در ادامه اظهار کرد: کلمه امنیت با کلمه ایمان از یک ماده است، کلمه امنیت با اسلام و سلام قریب المعنا است، اینکه می‌گوییم شخصی مؤمن است یعنی دارای امنیت در برابر آتش جهنم است، اینکه می‌گوییم ایمان بیاورید یعنی کاری کنید در برابر عذاب جهنم امن باشید.

حجت الاسلام والمسلمین عابدی در ادامه افزود: امنیت دو معنی دارد، یکی سلبی و دیگری ایجابی، یعنی امنیت در برابر تردید و خوف و اضطراب قرار دارد، امن بودن یعنی نبود تهدید و خطر و این معنای سلبی امنیت است. نیاز انسان به امنیت بیشتر از نیاز انسان به آب و غذا است، در جنگ نیز این امنیت مهمتر از مسأله غذا است.

وی ادامه داد: اینکه قران می‌فرماید «الا بذکرالله تطمئن القلوب» به معنای ایجابی امنیت است، اینکه شخصی از دشمن نترسد و حتی با دست خالی در برابر دشمنان قرار بگیرد امنیت ایجابی است، استفاده صحیح از امکانات به معنای امنیت ایجابی است و عدم استفاده صحیح از امکانات به معنای نداشتن امنیت است.

تجسس حرام است

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، خاطرنشان کرد: گاهی بحث امنیت فردی مطرح است و گاهی بحث امنیت اجتماعی، امنیت اجتماعی موضوعی است که خیلی مبتلابه در آن هستیم، نهادهای حفاظتی و نهادهای اطلاعاتی و ضداطلاعاتی همه در راستای مسأله امنیت فعالیت دارند و همه جای دنیا امنیت به قدری مهم است که زبده ترین افراد را وارد کارهای امنیتی می‌کنند، کارهای امنیتی خیلی گسترده است و افراد بسیاری را درگیر می‌کند.

وی با بیان اینکه تجسس امری حرام است، گفت: به عنوان مثال موبایل هرکسی حریم خصوصی او است و تجسس کردن در موبایل اشخاص ورود کردن در حریم خصوصی است و ورود به حریم خصوصی افراد حرام است، در خیابان و مسجد دوربین قرارداشتن به دلیل عمومی بودن حرمت ندارد اما در خانه مردم و حریم شخصی افراد دوربین گذاشتن حرام است چرا که نقض حریم خصوصی است.

تجسس در حساب بانکی مردم حرام است

حجت الاسلام والمسلمین عابدی در ادامه تحقیق کردن در حریم خصوصی مردم و تجسس کردن در حریم خصوصی افراد حرام دانست و تصریح کرد: متأسفانه تجسس‌ها زیاد انجام می‌شود و اینها حرام است و انسان باید از این تجسس‌ها پرهیز کنند. تحقیق در حساب بانکی افراد ورود به حریم خصوصی است که حرمت دارد. اینکه در روایات می‌گوید کتمان کن دینت، پولت و مسافرتت را در همین راستا است، حتی تحقیق کردن پیرامون نسبت افراد با یکدیگر، گناهانی که مرتکب شده‌اند و مسائلی از این دست همگی حرمت دارند و ورود به حریم خصوصی و شخصی افراد است.

وی با اشاره به دسترسی آمریکا به حساب های بانکی مردم از طریق fatf گفت: تجسس در حریم خصوصی از نظر دینی به طور کلی حرام است، حتی بحث fatf و بحث های مرتبط مثلا تحت عنوان مبارزه با پولشویی در حقیقت ورود به حریم خصوصی مردم است که حرام است.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم ادامه داد: در مسأله تحقیق پیرامون افراد باید احتمال و محتمل را در نظر گرفت، مثلا موضوع اقدام تروریستی، ارتباط یک شخص با سازمان‌های تروریستی نظیر داعش و منافقین یا کودتا کردن، به خاطر قوی بودن محتمل باید احتمال ضعیف هم مد نظر گرفته شود، چرا که اهمیت محتمل ایجاب می‌کند که احتمال ضعیف مورد توجه واقع شود، اما اگر متحمل ضعیف بود، یعنی موضوع اهمیت چندانی نداشت، توجه کردن به محتمل ضعیف اشتباه است و ورود به حریم شخصی یا برخورد با افراد به دلیل ضعیف بودن محتمل حرام است.

توجه فقه به حقوق مجرم و متهم

وی خاطرنشان کرد: بحث دیگر در زمینه دستگیر کردن و محاکمه افراد است، باید میان متهم و مجرم تفاوت قائل شد، البته دیدگاه ما به این مسأله فقهی است نه حقوقی، از نظر فقهی اگر قاضی حکم به مجرم بودن یک نفر داد به دلیل احتمال خطای قاضی ما باید آن شخص را متهم فرض کنیم اما از نظر حقوقی اگر جرم کسی در دادگاه اثبات شد آن شخص مجرم محسوب خواهد شد.

حجت الاسلام والمسلمین عابدی با اشاره به توجه ویژه فقه به حقوق افراد، عنوان کرد: بیش از یکصد حق برای مجرم در فقه ذکر شده است، مسائل بسیاری در فقه امنیت ذکر شده است که نحوه برخورد با متهم و حتی استیضاح یک وزیر و مسؤول و رییس جمهور را هم شامل می‌شود، برای کار کردن در حوزه فقه امنیت باید شخص سیره اهل بیت(ع) و تاریخ اسلام را به خوبی بشناسد و آشنا به مباحث فقه باشد./1304/پ202/ب1